Sistemli Sürüş : 3. Aşama Hız

Uzun bir aranın ardından bu yazıdaki gibi hızlı bir dönüş olsun diyoruz ve hemen konumuza odaklanıyoruz. Motosiklet kullanırken hız yapmak vücudun adrenalin salgılamasına ve dolayısıyla heyecan ve haz almamıza sebep olan bir faktördür. Fakat her zaman sonu güzel bitmeyebilir. Bu yüzden “hız” denilen konuya bir açıklık getirmek ve sistemin içerisinde nasıl yer aldığını öğrenmek gerekir. Sistemin 5 aşamadan oluştuğundan daha önceki yazılarımızda bahsetmiştik. Bunlar Bilgi > Konum > Hız > Vites > İvmelenme olarak sıralanır.

Hız nedir? Ne Değildir?

Motosiklet kullanan herkesin hız algısı farklıdır. Kimi için 50km/s hızlı bir sürüş olabilirken, kimi sürücüler için 120km/s veya 160km/s hızları yavaş olarak algılanabilir. Buradan da hızın göreceli bir kavram olduğu sonucu çıkıyor. Sistemli motosiklet sürüşünün bir kuralı olan bu adımı doğru anlamak ve uygulamak gerekir. Sistemli sürüş içerisindeki “hız” size hızlı gitmenizi söylemez. Aksine hızınızı daima koşullara uygun tutmanızı söyler. Şimdi sistem içerisinde bunun nasıl uygulanması gerektiğinden başlayalım.

Güvenlik

Sistemli sürüşte güvenlik her zaman ilk önceliktir. Bu bağlamda dikkat etmeniz gereken hususlardan biri de hız konusudur. Bu noktada ortaya çıkan soru ise; “hızımızı nerede ve nasıl ayarlamamız gerekiyor?” sorusudur. Sistemin elemanlarının hepsi birbirine bağlıdır. Birinde bile yanlış varsa sistem bozulur ve başa döner. Yani bilgiyi aldınız değerlendirip konumunuzu ayarladınız ama hızınız bu bilgi ve konum doğrultusunda olmazsa sistemin bir sonraki aşamaları da bozulacaktır. Bu sebeple hızınız aldığınız bilgi ve konumunuza göre karayolları hız limitleri dahilinde değişken olmalıdır.

Yüksek süratler; görüşü olumsuz yönde etkiler, Hızınız arttıkça çevresel görüşünüz tünel görüşüne dönüşür ve görüş olumsuz etkilendiğinde bilgi alımı azalır yetersiz bilgi ise ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle hızınızı her daim güvenliğiniz için değişken olarak belirlemelisiniz.

Virajlarda Hızımız Nasıl Olmalı?

Virajlar motosiklet kullanıcılarının hemen hemen hepsinin sevdiği noktalardan biridir. Öyle ki sırf viraj dönmeye gidilen hafta sonu rotaları planlanır. Virajda gerçekleşen kazaların büyük br bölümü hızın viraja göre ayarlanamamasından kaynaklanır. Bir viraja yaklaşırken hızımızı virajın keskinliğine, yol yüzeyinin durumuna, lastiklerimizin durumuna  ve hava koşullarına göre ölçülü olacak şekilde ayarlamalıyız. Eğer viraja girdiğinizde bu ayarlamayı yapmadıysanız viraj çizginiz bozulur. Böylece konumunuz bozulur tekrar bunları ayarlamak ile uğraşırken bilgi alma kısmında sorun yaşayabilirsiniz bu da daha ciddi problemlere yol açabilir. Bu sebeple hızınızı viraja girmeden önce belirlemiş olmanız gerekir.

Virajlara girmeden önce yol uyarı levhaları görürsünüz o levhalarda hız limitleri yazar bu size hızınız konusunda yardımcı olabilir. Virajın keskinliğini yine viraj içerisindeki tabelalardan anlayabilirsiniz. Diyelim ki bir viraja yaklaşıyorsunuz bilgiyi aldınız, konumunuzu ayarladınız, hızınızı da güzel bir şekilde belirlediniz. Uygun bir konumdan 60km/s hız ile girdiğiniz virajda gazı sabit tutarak 60km/s hız ile çıkamazsınız. Dönüş esnasında hızınız düşer, bunun sebebiyse motosikletinizin virajda lastiklerin oval kısımlarını yani dış taraflarını kullanmasından kaynaklanır. Fizik kuralları gereğince dönüş çapı azalırsa hız düşer. Hızınız viraj içerisinde düştüğünde istemsiz olarak viraj çizginiz de içe doğru kapanır.

Destek Gazı

Bu, belki de daha önce duymadığınız bir deyim olabilir. Yukarıdaki yazıda bahsedilen “dönüş çapının düşmesi, hızı azaltır ve bu da viraj çizginizi içe doğru kapatır” cümlesinde belirtilen keyifsiz hadisenin panzehiridir. Peki nasıl uygulanır bu destek gazı? Viraja girdiniz 60km/s hız ile kontra vererek dönüşe başladınız, tam bu noktada devreye girerek motosikletiniz tekrar dik konuma gelene kadar devam edecek şekilde mevcut gaz açıklığına %5 – %10 ekleyecek kadar yavaş yavaş gaz açmanız hızı düşen motosikletinizi tekrardan viraj için belirlediğiniz 60km/s hızında tutacaktır. Bu da daha stabil bir şekilde viraj çizginizi koruyarak güvenli bir viraj almanızı sağlar.

Şehir İçinde Hızın Ayarlanması

Şehir içinde motosiklet kullanmanın getirdiği bir çok zorluk ve çok karmaşık senaryolar vardır. Bunları bertaraf etmeniz yollarından biri de doğru hızı ayarlamaktan geçer. Ehliyet alırken öğretilen konulardan biri de takip mesafesidir. Güvenli mesafe ortalama 2 saniyedir. Yani önünüzdeki araç belirli bir noktayı geçtiğinde 88-89 veya 1001-1002 diye saydığınızda siz o noktaya varıyorsanız veya henüz varmadıysanız aradaki mesafe yeterli ve güvenlidir. Lakin sayarken o noktaya vardığınız veya geçtiğinizi gördüğünüzde hızınız güvenli değildir ve önünüzdeki aracın aniden yavaşlaması durumunda arkadan çarpmanın gerçekleşmesi olasıdır. Hızınız şehir içerisinde her zaman önünüzde gördüğünüz boş alanda güvenli bir şekilde durabilecek kadar olmalıdır. Bu da yazımızın başında belirttiğimiz gibi faktörün değişken olduğunu gösterir. Şehir içinde tabelalar size azami hızın 50km/s olduğunu söylüyorsa bu “güvenli” anlamına gelmez! o yüzden hızınız her zaman önünüzde gördüğünüz boş alanda durabileceğiniz kadar olmalıdır.

Son söz olarak

Yazımızın en başında belirttiğimiz; 60-120-160km/s değil, yani rakamların bir önemi yok hızınız yol, hava, konum, lastik, görüş, sürücünün durumu, diğer araçlar gibi faktörlere uygun olmadığı sürece tehlikelidir. Unutmayın ki hele ki ekipmansız motosiklet kullanırken 30km/s bir insanın ölümüne sebep olmak için yeterli bir hızdır. Bu yüzden hem kendinizi hem de diğer sürücü ve yayaların güvenliğini önemseyin. Ekipmansız sürmeyin, gereksiz hızlardan kaçının..

Yazımızı beğendiyseniz paylaşmayı unutmayın. Bilinçli sürücülerin çoğalmasında herkes elinden geleni yapmalıdır.

Güvenli sürün..