Merhabalar, ülkemizde gün geçtikçe popülerliği ve kullanımı artan araçlardan biridir motosiklet. Bununla birlikte, ikinci el motosiklet pazarı da gün geçtikçe hareketleniyor. Sıfır motosiklet alırken sorun yok ama ikinci el motosiklet alırken nelere dikkat etmeliyiz? Gelin bu yazımızda bundan biraz bahsedelim.
İkinci el motosiklet alırken acele etmeyin
İkinci el motosiklet almanın ilk kuralı aceleci olmamaktır. Acele karar vermek daha sonrasında bizi bu kararı verdiğimize pişman edebilir. Sabırlı olun, neden bunu söylediğimi yazının devamında daha iyi anlayacaksınız. Bir motosikleti almak için acele etmek gereksiz maliyetlere sebep olabilir. Örneğin; “hemen motor almalıyım” diye yanıp tutuşan birinin uygun! fiyatlı bir motosiklet bulduğunda “bunu almam lazım” deyip balıklama atlaması sonucunda takip eden zamanda kazalı, km ile oynanmış, toplanmış bir motosiklet alıp canının sıkılması olasılığı yüksektir.
“Servis Bakımlı” hikayesi..
Bir çok ilan sahibi ilanının açıklamasına “servis bakımlı” yazar. Gerçekten böyle de olabilir, sadece satmak için yazmış da olabilir. Bunu anlamak kolaydır. Yetkili servis bakımlı olduğu söylenen motosikletin serviste yapılan her bakımı için sahibine bir nüsha bakım formu ve fatura verilir. İlan sahibi servis bakımlı olduğunu söylüyorsa servis form ve faturalarını sorun ve bu fatura ve formların gerek plakasından gerekse şasi numarasında o motora ait olup olmadığını kontrol edin. Bunun bir diğer yöntemi de aracın plakasını servise verdiğinizde periyodik bakımlarını, bakımdaki km değerlerini ve varsa değişen parçalarını öğrenebilirsiniz. İkinci el motosiklet alırken buna dikkat etmeniz sizin yararınıza olacaktır.
“Bilenler bilir” saçmalığı..
ikinci el motosiklet ilanlarında belki de şahsen en uyuz olduğum kelimedir.. Bakımları falanca ustada yapıldı zaten o ustayı “bilenler bilir”. İyi de kardeşim ben bilmiyorum? Kim bu bilenler? Her motosiklet, her ustaya götürülmez.. Ülkemizde bir çok bisiklet tamircisinin bir anda motosiklet tamircisi oluverdiğini bilseniz ne demek istediğimi daha iyi anlarsınız. “Falanca usta” diye bahsedilen kişiyi de araştırın, dükkanına gidin, servisteki motosikletlere bakın, hakkında bilgi edinmeye çalışın.
“Orijinal kilometre” çıkmazı..
Ülkemizde artık adeta bir çıkmaza dönen bu durumdan mağdur olanların sayısı bir hayli fazla. 13.000 km diye alınan motosikletlerin 73.000 km de çıkması ve buna mukabil km’si gelmediği düşünülerek periyodik olarak değişmesi geren parçaların değişmemesi sonucu çıkan bir sürü mekanik sorun ve can sıkıcı sonuçlar.. Peki km orijinal mi değil mi? Bunu nasıl anlarız? Birinci yöntem olarak ikinci el motosiklet alırken model yılı ile km arasında bir denge / oran kurabilirsiniz. Örneğin 2010 model bir motosikleti ele alalım 8.000 km olduğu iddia ediliyor diyelim. Motosiklet 7 yıldır kullanımda olur 8.000 / 7 = 1.143 km yılda ortalama yol yapmış. Bunu da aya bölersek 95 km 1 ayda ortalama km elde ederiz. Satan kişi motosikletin ilk sahibi değilse, mesela 4’üncü sahibi ise her sahibinin bu ortalama ile kullanmış olması size ne kadar gerçekçi geliyorsa motosikletin km’si de aynı oranda gerçekçidir. İlk sahibi ise eğer 7 yıldır ayda 95 km kullandığı motoru neden bu güne kadar satmadığını düşünürüm açıkçası.
Bir diğer yöntem ise muayene istasyonlarının verdiği kağıttır. Mevcut muayenelerde km de giriliyor bu km bilgisini ve tarihini varsa servis kayıt tarihi ve km’si ile karşılaştırıp tutarlılığı kontrol edilebilir. Başka bir yöntem ise; satıcının km hakkındaki soruları geçiştirmesi ve bu konu ile ilgili konuşurken gözünü kaçırması, sağa sola bakması, tutarsız yanıtlar vermesinden şüphe edebilirsiniz. Km’si ile oynanmış motosikletlerden mümkün olduğunca uzak durun derim. Çünkü hem aldığınız motosikletin gerçekte kaç km olduğu hem de bakımlarının doğru yapılıp yapılmadığı konusunda sürekli tereddütte kalacak ve yine satarken size ciddi derecede handikap olacaktır.
Motosikletin nesine bakalım?
İkinci el motosiklet alırken hemen hemen herkes şöyle genel olarak bir bakar, temiz mi? sağında solunda çizik var mı? Motosikletini satmak isteyen kişi elbette ki temizleyip yıkayıp görücüye çıkartır ki satabilsin. Genel görünümünde canınızı sıkacak bir detay yoksa şayet almaya karar vermeden önce güzelce bakmanız gereken noktalar vardır. Ruhsat ve şasi numarası tutuyor mu? Şasi / motor numarasının üzerinde kazınma var mı? Bunlar hayati önem taşımaktadır. Sonra aldığınız motor çalıntı çıkabilir, bu maddeyi sakın atlamayın. Mutlaka kontrol edin. Diğer maddelere bakacak olursak şöyle listeleyelim;
Ön Maşalar :
ikinci el motosiklet alırken bakmamız gereken noktalardan biridir. ön maşaları dikkatle kontrol edin, herhangi bir eğiklik olmamalı. Eğer varsa bu sürüşünüze de etki eder cebinize de. Ön maşalar pahalı parçalardır. Elinizle kontrol edin sallanma, oynama var mı diye bakın. Tekerleği çevirin, tekerleğin stabil olarak yalpalamadan dönmesi gerekir yalpalıyorsa eğer jantta yamukluk olabilir.
Motor bloğu :
Motor bloğunun üst kısmında (üst kapak) alt kısım (blok) ile birleştiği yerde conta vardır. Bu conta fabrika çıkışında oldukça düzgün bir yapıya sahiptir. Eğer motor bloğu açıldıysa ve bu işi işinin ehli olmayan biri yaptıysa contanın duruşundan bir tarafta fazla bir tarafta az oluşundan, kenarlarının düzgün olmayışından, motorun o kısmının terleme yapmasından, hafif yağ sızdırmasından anlayabilirsiniz.
Fren Manetleri, Vites, Pegler, Ayaklıklar, Sele, Ekran butonları gibi detaylar :
Bu başlıkta topladığımız detayların kontrolü belki ilk seferde bir şey ifade etmeyebilir. Fakat bunların aşınma düzeyi size motosikletin km’si hakkında ip ucu verir..
Şasi Geometrisi :
ikinci el motosiklet alırken varsa bir arkadaşınız yoksa motosikletin sahibinden rica edin düz bir yolda düz bir şekilde gitsin motorla hem giderken hem de gelirken ön ve arka tekerleklerin aynı çizgiyi takip edip etmediğine bakın. Şasisi yamulan motosikletler genel olarak aynı çizgiyi takip etmezler. Scooter’larda başka bir kontrol yöntemi de yandan baktığınızda ortadan aşağı doğru esneme varsa muhtemelen motosiklet biraz fazla yüklü kullanılmış olabilir.
ABS Kontrolü :
ikinci el motosiklet alırken aldığınız motosiklet eğer ABS özelliği barındırıyorsa almadan önce bunu mutlaka kontrol edin ve çalıştığından emin olun. ABS sensörleri, beyni, tamiri oldukça maliyetli işlerdir.
Debriyaj Balatası :
Vitesli motosikletlerde motoru çalıştırıp vitese taktığınızda (üzerine binmeden) siz debriyajı bırakmasanız bile motosikletin hareket etme eğilimi göstermesi debriyaj balatasının sıyırmaya başladığının göstergesidir. Bunu anlamanın bir diğer yolu ise motorla giderken gazı ani açtığınızda devir yükselir fakat motor hızlanmaz daha sonra hızlanır. Scooterlar için de çalıştırdığınızda (üzerine binmeden) hafif hafif ilerlemeye başlar. Bunun iki nedeni olur ya rolanti değeri yüksektir, yada debriyaj kaçırıyordur.
Boya, Çizik, Genel Görünüm :
ikinci el motosiklet alırken herkes “en temizini” bulmaya çalışır doğal olarak. motosiklet genel olarak “çiziksiz” tercih edilir. Ben çiziksiz den ziyade çiziklerin nasıl olduğu konusuna bakarım. Komple boyalı motoru anlamak zordur. Fakat satıcı “keyfe keder boyattım” derse o konuyu düşünmek gerekir. motosiklet “Naked” denilen çıplak model olsa üstünde 5 parça boyanabilecek parça bulunur. Parça başı fiyat verilen ülkemizde bir parçanın 150-200 lira gibi rakamlara boyandığını düşünürsek kimse keyiften 1000 lira vermez diye düşünüyorum.
Karenaj / Grenaj yada herneyse.. :
Motosikletler fabrika çıkışı birleştirilirken sorunsuz ve pürüzsüz olarak montajı yapılır. yan sanayi parçalar genel olarak bire bir olarak çok nadir otururlar illaki birleşme yerlerinden çıkıntı, esneme veya bombe yapar. Bunu dikkate almanızı tavsiye ederim.
İkinci el motosiklet alırken size vereceğimiz tavsiyeler şimdilik bu kadar. Eğer bu işlerden anlamıyorsanız özellikle ikinci el motosiklet alırken tanıdığınız, güvendiğiniz ve işinin ehli birini yanınızda bulundurun veya aldığınız motosikleti mutlaka yetkili servise götürüp kontrol ettirin ki daha sonra canınız sıkılmasın. Eğer yazımızı beğendiyseniz paylaşmayı, varsa önerileriniz yada eklemek istedikleriniz yorumlara yazmayı unutmayın.
Güvenli sürün..